Đăng xuất
Nhân viên y tế cần tham gia một khóa huấn luyện để quen thuộc về cách sử dụng dụng cụ cấy Implanon NXT và các kỹ thuật cấy và rút que cấy Implanon NXT và nếu cần, nên yêu cầu sự giám sát trước khi cấy hoặc rút que cấy.
Trước khi cấy que cấy, đọc kỹ và tuân thủ những hướng dẫn về việc cấy và rút que cấy trong mục “Cách cấy Implanon NXT” và mục “Cách rút Implanon NXT”.
Xin vui lòng liên hệ nhà cung cấp tại địa phương nếu có bất kỳ câu hỏi nào.
Nếu không chắc chắn về các bước cần thiết để cấy và/hoặc rút Implanon NXT an toàn, không thử thủ thuật này.
Cách sử dụng Implanon NXT
Implanon NXT là thuốc tránh thai chứa nội tiết có tác dụng kéo dài. Một que cấy được đặt dưới da và có thể để tại chỗ trong ba năm. Không rút que cấy muộn hơn ba năm sau ngày cấy. Nên thông báo cho người sử dụng biết rằng họ có thể yêu cầu rút que cấy bất kỳ thời gian nào. Nhân viên y tế có thể cân nhắc thay que cấy mới sớm hơn ở những người phụ nữ nặng cân (xem mục “Cảnh báo và thận trọng”). Cấy ngay một que cấy mới ngay sau khi rút que cấy cũ sẽ đảm bảo sự tránh thai liên tục. Nếu không muốn tiếp tục sử dụng Implanon NXT nhưng muốn tiếp tục tránh thai thì nên khuyến cáo sử dụng một phương pháp tránh thai khác.
Cơ sở để sử dụng hiệu quả và sau đó rút thành công que cấy Implanon NXT là tiến hành cấy dưới da chính xác và cẩn thận theo đúng hướng dẫn. Nếu que cấy không được cấy theo đúng hướng dẫn (xem “Cách cấy Implanon NXT"), và vào đúng ngày qui định (xem “Khi nào cấy Implanon NXT”), điều này có thể gây có thai ngoài ý muốn. Khi que cấy được cấy sâu vào dưới lớp mô dưới da (cấy sâu) có thể không sờ thấy que cấy và gây khó khăn cho việc định vị và/hoặc rút que cấy (xem các phần “Cách rút Implanon NXT” và “Cảnh báo và thận trọng”).
Nên cấy Implanon NXT dưới da ngay dưới lớp da ở mặt trong của cánh tay không thuận trên mỏm lồi cầu trong xương cánh tay. Vị trí cấy này nằm trên cơ tam đầu khoảng 8-10cm (3-4 inch) từ mỏm lồi cầu trong xương cánh tay và 3-5cm (1,25-2 inch) phía sau (dưới) rãnh giữa cơ nhị đầu và cơ tam đầu. Vị trí này nhằm tránh các mạch máu lớn và các dây thần kinh nằm trong và xung quanh rãnh này (xem hình 2a, 2b).
Ngay sau khi cấy phải kiểm tra sự hiện diện của que cấy bằng cách sờ nhẹ. Trong trường hợp không sờ thấy que cấy hoặc nghi ngờ không có sự hiện diện của que cấy (xem mục “Cách cấy Implanon NXT”).
Trong hộp Implanon NXT có chứa một ''Phiếu dành cho người Sử Dụng'' có ghi số lô của que cấy để phát cho người phụ nữ. Nhân viên y tế được yêu cầu ghi ngày cấy, cánh tay cấy và ngày dự định rút que cấy trên ''Phiếu dành cho người Sử Dụng''. Trong hộp cũng có chứa nhãn dính ghi số lô để nhân viên y tế lưu trong hồ sơ.
Khi nào cấy Implanon NXT
QUAN TRỌNG: Phải loại trừ khả năng có thai trước khi đặt que cấy.
Thời gian cấy phụ thuộc vào phương pháp tránh thai gần đây của người phụ nữ, như sau:
Không sử dụng phương pháp tránh thai nội tiết trong tháng trước
Nên cấy que cấy trong khoảng thời gian từ ngày 1 (ngày đầu tiên thấy kinh) đến ngày 5 của chu kỳ kinh nguyệt, ngay cả khi âm đạo vẫn còn chảy máu.
Nếu cấy theo khuyến cáo, không cần phương pháp tránh thai hỗ trợ. Khi cấy ngoài thời gian khuyến cáo, nên sử dụng phương pháp màng chắn đến 7 ngày sau khi cấy. Nếu đã giao hợp, phải loại trừ khả năng mang thai.
Đổi từ phương pháp tránh thai sang Implanon NXT
Đổi từ một phương pháp tránh thai nội tiết dạng phối hợp (thuốc tránh thai phối hợp dạng uống (combined oral contraceptive-COC), vòng đặt âm đạo hoặc miếng dán trên da)
Tốt nhất nên cấy que cấy vào ngày kế tiếp sau khi uống viên thuốc tránh thai chứa hoạt chất cuối cùng (viên cuối cùng chứa hoạt chất tránh thai) của vỉ thuốc tránh thai phối hợp, nhưng muộn nhất vào ngày kế ngay sau giai đoạn tạm nghỉ uống thuốc tránh thai hoặc ngay sau ngày uống viên giả dược cuối cùng của vỉ thuốc tránh thai phối hợp. Trong trường hợp đang sử dụng vòng đặt âm đạo hoặc miếng dán trên da, tốt nhất nên cấy que cấy vào ngày lấy chúng ra, nhưng không muộn hơn ngày cần thay vòng đặt âm đạo hoặc miếng dán kế tiếp. Nếu cấy theo khuyến cáo, không cần phương pháp tránh thai hỗ trợ. Khi cấy ngoài thời gian khuyến cáo, nên sử dụng phương pháp màng chắn đến 7 ngày sau khi cấy. Nếu đã giao hợp, phải loại trừ khả năng mang thai.
Đổi từ phương pháp tránh thai chỉ chứa progestagen (như thuốc viên chỉ chứa progestagen, thuốc tiêm, que cấy, hoặc dụng cụ đặt tử cung [intrauterine system - IUS])
Có rất nhiều phương pháp tránh thai chỉ chứa progestagen, việc cấy que cấy cần thực hiện như sau:
· Thuốc tiêm tránh thai: Cấy que cấy vào ngày cần tiêm thuốc kế tiếp.
· Thuốc viên chỉ chứa progestagen: Có thể đổi từ thuốc viên chỉ chứa progestagen sang Implanon NXT vào bất kỳ ngày nào trong tháng. Nên cấy que cấy trong vòng 24 giờ sau khi uống viên thuốc cuối cùng.
· Que cấy/dụng cụ đặt tử cung (IUS): Cấy que cấy vào cùng ngày rút que cấy hoặc lấy IUS.
Nếu cấy theo khuyến cáo, không cần phương pháp tránh thai hỗ trợ. Khi cấy ngoài thời gian khuyến cáo, nên sử dụng phương pháp màng chắn đến 7 ngày sau khi cấy. Nếu đã giao hợp, phải loại trừ khả năng mang thai.
Sau sẩy thai hoặc hư thai
· Ba tháng đầu: Nên cấy que cấy trong vòng 5 ngày sau khi sẩy thai hoặc hư thai trong ba tháng đầu.
· Ba tháng giữa: Nên cấy que cấy vào khoảng từ ngày 21 đến 28 sau khi sẩy hoặc hư thai trong ba tháng giữa.
Nếu cấy theo khuyến cáo, không cần phương pháp tránh thai hỗ trợ. Khi cấy ngoài thời gian khuyến cáo, nên sử dụng phương pháp màng chắn đến 7 ngày sau khi cấy. Nếu đã giao hợp, phải loại trừ khả năng mang thai.
Sau khi sinh
· Cho con bú: Nên cấy que cấy sau tuần thứ tư sau khi sinh (xem mục “Sử dụng ở phụ nữ có thai và cho con bú”). Nên sử dụng phương pháp màng chắn đến 7 ngày sau khi cấy. Nếu đã giao hợp, phải loại trừ khả năng mang thai.
· Không cho con bú: Nên cấy que cấy vào khoảng từ ngày 21 đến 28 sau khi sinh. Nếu cấy theo khuyến cáo, không cần phương pháp tránh thai hỗ trợ. Khi đặt que cấy muộn hơn 28 ngày sau khi sinh, nên sử dụng phương pháp màng chắn đến 7 ngày sau khi cấy. Nếu đã giao hợp, phải loại trừ khả năng mang thai.
Cách cấy Implanon NXT
Cơ sở để sử dụng hiệu quả và sau đó rút thành công que cấy Implanon NXT là tiến hành cấy chính xác và cẩn thận que cấy vào cánh tay không thuận theo hướng dẫn. Cả nhân viên y tế và người phụ nữ cần cảm nhận que cấy nằm dưới da sau khi đặt que cấy.
Que cấy nên được đưa vào ngay bên dưới da, ngay dưới lớp da ở mặt trong của phần trên cánh tay không thuận.
· Khi que cấy được cấy sâu hơn vào lớp mô dưới da (cấy sâu) có thể không sờ thấy que cấy và gây khó khăn trong việc định vị và/hoặc rút que cấy (xem các phần "Cách rút Implanon NXT" và "Cảnh báo và thận trọng").
· Nếu que cấy được cấy sâu có thể gây tổn thương dây thần kinh hoặc mạch máu. Cấy sâu hoặc cấy không đúng có thể gây dị cảm (do tổn thương dây thần kinh) và di chuyển que cấy (do đưa que cấy vào trong cơ hoặc cân cơ), và trong một số trường hợp hiếm, có thể đưa que cấy vào trong mạch máu.
Phải cấy Implanon NXT trong điều kiện vô khuẩn và chỉ nên thực hiện bởi nhân viên y tế thành thạo thao tác. Chỉ nên cấy que cấy với dụng cụ có que cấy được nạp sẵn.
Thủ thuật cấy
- xem hình.
Nếu không sờ thấy que cấy sau khi cấy:
Nếu không thể sờ thấy que cấy hoặc nghi ngờ về sự hiện diện của nó, que cấy có thể đã không được cấy hoặc có thể đã được cấy sâu:
· Kiểm tra thiết bị cấy. Kim cần được rút lại hoàn toàn và chỉ nên nhìn thấy được đầu màu tím của thanh bịt.
· Sử dụng các phương pháp khác để xác định sự hiện diện của que cấy. Do bản chất chắn bức xạ của que cấy, các phương pháp thích hợp để định vị que cấy là chụp X-quang hai chiều và chụp X-quang cắt lớp điện toán (chụp CT). Siêu âm quét (USS) với đầu dò cao tần tuyến tính (10 MHz hoặc cao hơn) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng. Trong trường hợp các phương pháp chụp hình ảnh này thất bại, nên xác định sự hiện diện của que cấy bằng cách đo nồng độ etonogestrel trong mẫu máu của người phụ nữ. Trong trường hợp này, nhà cung cấp sẽ cung cấp hướng dẫn thích hợp. Cho đến khi đã xác định sự hiện diện của que cấy, người phụ nữ phải sử dụng một phương pháp tránh thai không chứa hormon.
· Cần định vị que cấy được đặt sâu và rút càng sớm càng tốt để tránh nguy cơ di chuyển xa (xem phần Cảnh báo và thận trọng).
Cách rút que cấy Implanon NXT
Việc rút que cấy chỉ nên được tiến hành trong điều kiện vô khuẩn bởi chuyên gia y tế quen thuộc với kỹ thuật rút que cấy. Nếu không quen thuộc với kỹ thuật rút que cấy, liên hệ với nhà cung cấp để biết thêm thông tin.
Trước khi bắt đầu quy trình rút que cấy, chuyên gia y tế cần đánh giá vị trí của que cấy. Xác định vị trí chính xác của que cấy ở cánh tay bằng cách sờ nắn.
Nếu không sờ thấy được que cấy, tham khảo ''Phiếu dành cho người sử dụng'' hoặc hồ sơ y tế để xác định cánh tay có chứa que cấy. Nếu không sờ thấy được que cấy, nó có thể nằm sâu hoặc đã di chuyển. Xem xét rằng que cấy có thể nằm gần các mạch máu và dây thần kinh. Việc rút que cấy không thể sờ thấy chỉ nên được thực hiện bởi chuyên gia y tế có kinh nghiệm trong việc rút que cấy đặt sâu và quen thuộc với việc định vị que cấy và giải phẫu của cánh tay. Liên hệ với nhà cung cấp tại địa phương để biết thêm thông tin.
Xem phần dưới đây về “Định vị và rút que cấy không sờ thấy” nếu không thể sờ thấy que cấy.
Thủ thuật rút một que cấy sờ thấy được
- xem hình.
Định vị và rút một que cấy không sờ thấy được
Đôi khi có các báo cáo về việc di chuyển que cấy; thông thường điều này liên quan đến sự di chuyển nhẹ so với vị trí ban đầu (xem phần “Cảnh báo và thận trọng”), nhưng có thể dẫn đến không sờ thấy được que cấy ở vị trí cấy. Có thể không sờ thấy que cấy khi que cấy đã được cấy sâu hoặc bị di lệch và do đó có thể cần phải có các thủ thuật chụp hình ảnh, như được mô tả dưới đây để định vị que cấy.
Cần phải luôn luôn định vị một que cấy không sờ thấy được trước khi cố gắng rút ra. Do bản chất cản quang của que cấy, các phương pháp thích hợp để định vị que cấy bao gồm chụp X-quang hai chiều và chụp X-quang cắt lớp điện toán (chụp CT). Siêu âm quét (USS) với đầu dò cao tần tuyến tính (10 MHz hoặc cao hơn) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng. Một khi đã định vị que cấy ở cánh tay, việc rút que cấy chỉ nên được thực hiện bởi chuyên gia y tế có kinh nghiệm trong việc rút que cấy đặt sâu và quen thuộc với giải phẫu của cánh tay. Nên xem xét sử dụng hướng dẫn bằng siêu âm trong khi rút.
Nếu không thể tìm thấy que cấy trong cánh tay sau những nỗ lực định vị toàn diện, hãy xem xét áp dụng kỹ thuật chụp hình ảnh ngực vì các biến cố hiếm gặp của sự di chuyển đến mạch máu phổi đã được báo cáo. Nếu que cấy nằm ở ngực, có thể cần đến phẫu thuật hoặc thủ thuật nội mạch để rút que cấy ra; nên tham vấn các chuyên gia y tế thành thạo về giải phẫu của ngực.
Trong trường hợp các phương pháp chẩn đoán hình ảnh định vị que cấy thất bại, việc xác định nồng độ etonogestrel trong máu có thể được sử dụng để xác định sự hiện diện của que cấy. Xin liên hệ nhà cung cấp tại địa phương để được hướng dẫn thêm.
Nếu que cấy di chuyển bên trong cánh tay, việc rút ra có thể đòi hỏi tiểu phẫu với một đường rạch lớn hơn hoặc phẫu thuật trong phòng mổ. Rút các que cấy được cấy sâu cần được tiến hành thận trọng để giúp ngăn ngừa tổn thương các cấu trúc thần kinh hoặc mạch máu sâu hơn ở cánh tay. Que cấy không sờ thấy được và được cấy sâu cần được rút bởi các chuyên gia y tế thành thạo giải phẫu của cánh tay và rút các que cấy được cấy sâu.
Khuyến cáo không nên phẫu thuật thăm dò khi chưa biết vị trí chính xác của que cấy.
Nếu không thể rút que cấy, xin liên hệ nhà cung cấp tại địa phương để được hướng dẫn thêm.
Cách thay Implanon NXT
Có thể thay ngay que cấy mới sau khi rút que cấy cũ và cũng tương tự như thủ thuật cấy được mô tả trong phần “Cách cấy Implanon NXT”.
Que cấy mới có thể được cấy vào trong cùng một cánh tay và qua cùng một đường rạch dùng để rút que cấy cũ, cùng vị trí, tức là 8-10 cm từ mỏm lồi cầu trong xương cánh tay và 3-5 cm phía sau (dưới) rãnh (xem phần ''Cách cấy Implanon NXT"). Nếu đang sử dụng cùng một đường rạch để cấy một que cấy mới, gây tê vị trí cấy [ví dụ 2 mL lidocaine (1%)] ngay dưới da tại đường rạch để rút que cấy dọc theo chiều dài “rãnh cấy” và tuân theo các bước tiếp theo như mô tả trong phần hướng dẫn về cấy.
